نحوه کار با پرس کابلشو دستی | آموزش گام‌به‌گام استفاده از انبر پرس کابلشو

در دنیای برق و الکترونیک، اتصال درست و ایمن سیم‌ها و کابل‌ها اهمیت بالایی دارد. یکی از ابزارهای بسیار پرکاربرد در این حوزه، پرس کابلشو دستی یا همان انبر پرس است. اگر شما هم در حوزه برق‌کشی، تعمیرات یا نصب تجهیزات فعالیت می‌کنید، احتمالاً با کابلشو و روش اتصال آن با انبر پرس مواجه شده‌اید.
در این مقاله از وبسایت الکتروقبادیان، قصد داریم به زبان ساده و کاربردی، نحوه کار با پرس کابلشو دستی را مرحله به مرحله توضیح دهیم. همچنین با انواع کابلشو، نکات مهم ایمنی و خطاهای رایج در هنگام پرس آشنا می‌شوید.

معرفی انبر پرس کابلشو دستی

انبر پرس کابلشو دستی یکی از اصلی‌ترین ابزارهایی است که در اجرای پروژه‌های برقی کوچک و متوسط به‌کار می‌رود. این ابزار برای فشردن و محکم کردن کابلشو روی سیم یا کابل طراحی شده و باعث ایجاد یک اتصال محکم و بادوام بین آن‌ها می‌شود.
در بازار ابزارآلات، مدل‌های متنوعی از دستگاه‌های پرس کابلشو وجود دارد؛ از مدل‌های پیشرفته و صنعتی مانند پرس‌های هیدرولیکی و برقی گرفته تا مدل‌های ساده‌تر که با نیروی دست کار می‌کنند. اما انبر پرس دستی به‌دلیل سادگی، قیمت مناسب، ابعاد کوچک و قابلیت حمل آسان، یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌ها برای تکنسین‌های برق، نصاب‌ها و حتی تعمیرکاران خودرو است.
انبر پرس دستی معمولاً برای کابل‌هایی با سطح مقطع کم تا متوسط (مثلاً تا ۱۶ یا ۲۵ میلی‌متر مربع) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار به‌ویژه در برق‌کشی ساختمان، نصب تابلو برق، نصب کلید و پریز، و حتی در اتصالات ماشین‌آلات صنعتی و الکترونیکی کاربرد گسترده‌ای دارد.

ویژگی‌های رایج انبر پرس کابلشو دستی:

• فک‌های تعویض‌پذیر یا ثابت: برخی از مدل‌ها امکان تعویض فک متناسب با سایز کابلشو را دارند، در حالی که مدل‌های ساده دارای فک ثابت هستند.

• طراحی ارگونومیک: طراحی دسته‌ها به‌گونه‌ای است که دست در استفاده طولانی‌مدت کمتر خسته شود.

• درجات مختلف برای سایزهای متنوع کابلشو: بیشتر انبرها دارای شاخص یا درجه‌بندی هستند تا بتوانید آن را با سایز کابلشو تنظیم کنید و پرس یکنواختی انجام دهید.

در مجموع، انبر پرس دستی ابزاری ساده ولی ضروری برای اجرای دقیق و اصولی اتصالات کابلشو به‌شمار می‌رود.

آموزش نحوه کار با پرس کابلشو دستی – مرحله به مرحله

استفاده صحیح از انبر پرس کابلشو دستی نیازمند دقت در مراحل اجراست. اگر هر مرحله به‌درستی انجام شود، نتیجه نهایی یک اتصال ایمن، بادوام و بدون مشکل خواهد بود. در ادامه مراحل استفاده از این ابزار را به‌صورت گام‌به‌گام توضیح می‌دهیم:

• مرحله ۱: آماده‌سازی سیم
  قبل از هر کاری باید سیم مورد نظر را آماده کنید. یعنی ابتدا با استفاده از سیم‌لخت‌کن استاندارد، بخشی از روکش سیم را بردارید. مقدار لخت‌کردن بستگی به طول داخلی کابلشو دارد، اما به‌طور معمول حدود ۸ تا ۱۲ میلی‌متر کافی است. توجه داشته باشید که اگر از ابزار نامناسب یا چاقو استفاده کنید، ممکن است رشته‌های مسی داخل سیم آسیب ببینند که این موضوع باعث کاهش کیفیت اتصال خواهد شد.
  اگر رشته‌های مسی به‌درستی در کنار هم نباشند یا تعدادی از آن‌ها قطع شده باشند، ممکن است در حین پرس، اتصال خوبی ایجاد نشود و حتی باعث گرم‌شدن بیش از حد نقطه اتصال گردد.
• مرحله ۲: انتخاب کابلشو مناسب
  در این مرحله، کابلشو را متناسب با سایز سیم انتخاب می‌کنید. اگر کابلشو بزرگ‌تر از سیم باشد، هنگام پرس کردن به‌خوبی به دور سیم نمی‌چسبد و اتصال سست می‌شود. از طرف دیگر، اگر کابلشو کوچک‌تر باشد، سیم داخل آن جا نمی‌گیرد یا حین پرس خرد می‌شود.
  بهتر است کابلشو را طوری انتخاب کنید که سطح مقطع آن دقیقاً برابر یا کمی بزرگ‌تر از سطح مقطع سیم باشد، اما نه آن‌قدر بزرگ که پرس را بی‌اثر کند.
• مرحله ۳: تنظیم انبر پرس
  در این مرحله، انبر پرس را متناسب با سایز کابلشو تنظیم کنید. بیشتر انبرهای دستی دارای شاخص‌هایی با اعدادی مثل ۱.۵، ۲.۵، ۶، ۱۰ و … هستند که بیانگر اندازه کابلشو (بر حسب میلی‌متر مربع) می‌باشند. فک انبر را روی عدد مناسب تنظیم کرده و مطمئن شوید که در هنگام پرس، فشار به‌صورت یکنواخت وارد می‌شود.
  اگر انبر شما دارای فک تعویض‌پذیر باشد، باید فک مربوط به سایز مورد نظر را نصب و محکم کنید.
• مرحله ۴: پرس کردن کابلشو
  کابلشو را به‌همراه سیم داخل فک انبر پرس قرار دهید. دقت کنید که کابلشو به‌صورت صاف و بدون زاویه در بین فک‌ها قرار گیرد. سپس دسته‌های انبر را با فشار یکنواخت و تا انتها ببندید. در برخی مدل‌ها، صدای «کلیک» شنیده می‌شود که نشان می‌دهد عملیات پرس به پایان رسیده و فک‌ها به‌طور کامل بسته شده‌اند.
  در پرس‌های باکیفیت، امکان باز شدن دسته‌ها قبل از اتمام کامل پرس وجود ندارد، که این خود تضمینی برای پرس استاندارد است.
• مرحله ۵: بررسی اتصال
  بعد از اینکه پرس را کامل کردید، بررسی کنید که اتصال به‌درستی انجام شده باشد. کابلشو نباید روی سیم لق باشد یا بتوان آن را با دست چرخاند. کمی آن را بکشید یا بچرخانید؛ اگر حرکتی نداشت، یعنی اتصال محکم است. اگر شل بود، احتمالاً فشار کافی وارد نشده یا سایز مناسب انتخاب نشده است و باید دوباره مراحل را انجام دهید.
  همچنین می‌توانید محل پرس را با نوار عایق یا وارنیش حرارتی بپوشانید تا اتصال در برابر رطوبت، گرد و غبار یا تماس تصادفی ایمن باشد.

نکات مهم هنگام استفاده از انبر پرس کابلشو دستی

اگرچه کار با انبر پرس کابلشو دستی به‌ظاهر ساده به نظر می‌رسد، اما رعایت چند نکته کلیدی می‌تواند کیفیت نهایی اتصال را به‌طور چشمگیری افزایش دهد و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند. در ادامه به مهم‌ترین این نکات اشاره می‌کنیم:

1. از کابلشو استاندارد و باکیفیت استفاده کنید
   همیشه از کابلشوهایی استفاده کنید که دارای نشان استاندارد و از برندهای معتبر باشند. کابلشوهای بی‌کیفیت ممکن است از فلزات نامرغوب ساخته شده باشند که رسانایی مناسبی ندارند و هنگام پرس به‌خوبی شکل نمی‌گیرند یا در برابر فشار دچار ترک‌خوردگی می‌شوند.
2. انبر پرس مناسب با سایز کابلشو انتخاب کنید
   یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای پرس صحیح، انتخاب انبری است که با سایز سیم و کابلشو هماهنگ باشد. اگر انبر برای سایز انتخاب‌شده خیلی بزرگ یا کوچک باشد، نه‌تنها اتصال ضعیف خواهد شد، بلکه ممکن است به ابزار یا سیم آسیب برسد.
3. فشار مناسب را اعمال کنید
   در هنگام پرس کردن، باید فشار کافی وارد شود؛ نه آن‌قدر کم که اتصال ناقص باشد و نه آن‌قدر زیاد که باعث شکستن کابلشو یا له شدن سیم شود. انبرهای باکیفیت معمولاً فشار را به‌طور یکنواخت و استاندارد پخش می‌کنند.
4. بررسی موقعیت سیم قبل از پرس
   قبل از بستن انبر، حتماً مطمئن شوید که سیم به‌درستی و کامل داخل کابلشو قرار گرفته است. رشته‌های سیم نباید بیرون زده باشند یا ناقص وارد شده باشند، زیرا این موضوع می‌تواند باعث کاهش رسانایی و بروز حرارت در محل اتصال شود.
5. ایمن‌سازی بعد از پرس
   پس از اتمام پرس، نوبت به بررسی نهایی اتصال می‌رسد. کابلشو نباید حرکت کند یا شل باشد. در صورت نیاز، می‌توانید از نوار چسب برق، وارنیش حرارتی یا دیگر ابزارهای ایمنی برای عایق‌سازی محل اتصال استفاده کنید، مخصوصاً اگر قرار است اتصال در معرض رطوبت یا گردوغبار قرار گیرد.

تفاوت پرس دستی با پرس هیدرولیک

شاید برایتان سؤال باشد که چه تفاوتی بین انبر پرس دستی و دستگاه پرس هیدرولیک وجود دارد.